System kanban to jedna z metod sterowania produkcją, której początki sięgają jeszcze lat pięćdziesiątych. Został on opracowany w Japonii, a jego nazwa bierze się od dwóch japońskich słów: „kan”, które oznacza „widoczny” oraz „ban”, czyli „kartka papieru”.
W wolnym tłumaczeniu określenie „kanban” oznacza „spis widoczny”. Jakie są główne założenia systemu kanban oraz jak można wykorzystać jego zalety w produkcji? Podpowiadamy!
System kanban w produkcji to struktura organizacji zapasów, która w głównej mierze opiera się na wykorzystaniu wizualnych wskazówek do przemieszczania zapasów poprzez różne stadia procesu produkcyjnego.
Jest to narzędzie, które jest mocno związane z założeniami Lean Manufacturing, czyli koncepcji zarządzania, zakładającej dostarczenie klientowi produktów o najwyższej jakości i jednocześnie minimalizowanie marnotrawstwa oraz zbędnych operacji zachodzących podczas produkcji. Kanban zaliczany jest do grupy systemów „pull”. Oznacza to, że reaguje on na popyt, a nie go przewiduje.
Działanie systemu kanban opiera się na zasadzie „7 żadnych”. Mowa tu o wykluczeniu:
Głównym motorem do powstania tej metody była chęć zastąpienia nieelastycznego centralnego planowania kontroli produkcji. Najważniejszą wadą tego rozwiązania jest natomiast to, że poszczególne oddziały miały znikomy wpływ na przepływ materiałów i półfabrykatów, a także fakt, że niewielkie wahania w efektywności pracy wiązały się z ogromnymi konsekwencjami, jeśli chodzi o koszty przestojów czy ogólną wydajność produkcyjną.
Podstawowym założeniem systemu kanban, który coraz częściej można spotkać w różnego rodzaju zakładach produkcyjnych, jest to, aby liczba półproduktów i wyrobów końcowych była adekwatna do aktualnego zapotrzebowania. Magazynowanie zapasów nie jest w tej metodzie pożądane. Podobnie zresztą jak braki, które zakłócają cały proces produkcji. System kanban jest niczym złoty środek, który ma ograniczyć koszty, zwiększyć efektywność i wyeliminować straty.
Karta kanban to karta kontroli zapasów w systemie ssącym, której zadaniem jest identyfikacja poszczególnych części, towarów i komponentów. Karta wskazuje miejsce ich pochodzenia, a także miejsce docelowego przeznaczenia. Wykorzystanie karty kanban pozwala stworzyć szczegółowy system informacyjny, łączący ze sobą poszczególne procesy, zapotrzebowanie i wymagania klientów. Jest ona wizualną wskazówką dla pracowników, o której już wcześniej zostało wspomniane. Co więcej, może przybierać różne postacie, w zależności od preferencji danego przedsiębiorstwa.
Ważne jest jednak to, aby dla wszystkich była jednoznaczna i czytelna. To, co zazwyczaj znajduje się na takiej karcie, to oznaczenie wyrobu, nazwa, lokalizacja w magazynie, miejsce produkcji, liczba sztuk do wyprodukowania, a także liczba tych kart w obiegu.
Wykorzystanie systemu kanban w produkcji może przynieść przedsiębiorstwu wiele korzyści. Mowa tu przede wszystkim o wysokiej redukcji zapasów, wzroście efektywności produkcji, wyeliminowaniu braków i wad, zminimalizowaniu przestrzeni produkcyjnej oraz o mniejszym zapotrzebowaniu na pracowników. Sam etap wdrożenia metody kanban jest dość wymagający, jeśli jednak uda się przez to przejść, firma może liczyć na znaczne poprawienie wyników dzięki minimalizacji kosztów oraz lepszemu odpowiadaniu na potrzeby klientów.
Zdj. główne: Tiger Lily/unsplash.com
