2 lutego 2021 r. Komisja Europejska wraz z prezydencją portugalską symbolicznie otworzyły nowy program. Czym jest Horyzont Europa i jak wspomoże badania naukowe oraz innowacje?
Program Horyzont Europa ma za zadanie zapewnić najlepszym naukowcom i wynalazcom wsparcie, tak by mogli w pełni skupić się na swoich badaniach. Pozwoli to stymulować kierunek, w jakim podąża Europa. Planem Komisji Europejskiej jest to, aby być ekologiczną, odporną oraz zdrową. W tym celu powołano Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council – ERC). Umożliwi naukowcom sprostanie wyzwaniom społecznym i gospodarczym, przed jakimi stoi Europa, przez poszerzanie granic nauki i wiedzy.
Młodzi naukowcy będą mogli skorzystać ze stypendiów oraz wymian w ramach Działań Marii Skłodowskiej-Curie (MSCA). Wspólnota skorzysta także ze wsparcia technicznego, doradztwa naukowego oraz specjalnych badań prowadzonych przez służbę naukową Komisji Europejskiej, czyli Wspólne Centrum Badawcze (JRC).
Warto dodać, że program całego programu Horyzont Europa wynosi ok. 95,5 mld euro. Kwotę tę tworzą między innymi 5,4 mld euro z instrumentu NextGeneration EU, który przeznaczony jest na przyspieszenie odbudowy Unii i wzmocnienie jej przed kolejnymi kryzysami, oraz dodatkowe 4,5 mld euro. To w sumie o 30% więcej niż w kończącym się właśnie programie Horyzont 2020.
Program Horyzont Europa ma wspierać badania w zakresie wyzwań społecznych, przed którymi już w najbliższym czasie może stanąć Europa. Ma także powiększać nasz potencjał technologiczny i przemysłowy, a problemy globalne mają być rozwiązywane na podstawie tematycznych grup polityki lub inaczej klastry. Za przykład mogą tu posłużyć klastry „Klimat, energetyka i mobilność” oraz „Technologie cyfrowe, przemysł i przestrzeń kosmiczna”. Dzięki pomocy tego pierwszego zwiększy się skala badań oraz innowacji w dziedzinie ochrony klimatu, a europejskie firmy i przedsiębiorstwa zyskają dostęp do potrzebnych im danych i technologii. Drugi z wymienionych klastrów kładzie nacisk na badania kwantowe, co umocni pozycję Europy jako lidera w dziedzinie nauki.
Dzięki wzmocnieniu klastra „Kultura, kreatywność i społeczeństwo integracyjne”, polepszy się współpraca w zakresie sztuki, dziedzictwa kulturowego oraz nauk humanistycznych. Umożliwi to większe wsparcie dla badań naukowych w sektorach kultury oraz kreatywnym. Klaster „Zdrowie” będzie się zajmować takimi wyzwaniami jak pandemia koronawirusa, innowacyjne środki ochronne, rozszerzenie badań klinicznych, wirusologia, szczepionki oraz przekładanie wyników badań na środki polityki zdrowia publicznego.
Program Horyzont Europa pozwoli utrzymać kontynentowi pozycję światowego lidera w dziedzinie badań naukowych oraz innowacji. Pomimo tego, że w Europie mieszka zaledwie 7% ludności świata, odpowiada za 20% światowych inwestycji w badania naukowe oraz rozwój. Co więcej, jedna trzecia wszystkich publikacji naukowych wysokiej klasy pochodzi właśnie z Europy, a w branżach takich jak farmaceutyka, chemikalia, inżynieria mechaniczna i moda przodujemy na świecie.
Nowy program Horyzont Europa będzie w dużym stopniu kontynuacją programu Horyzont 2020, który trwał w latach 2014–2020. Nie zmieniły się takie elementy jak trzy filary, doskonałość jako centralny aspekt badań i utrzymanie sprawdzonych zasad i procedur dotyczących finansowania. Horyzont Europa został jednak udoskonalony tak, żeby Unia Europejska oraz cała Europa, mogły dalej być liderem w świecie nauki, co w dobie pandemii koronawirusa ma szczególne znaczenie.
zdjęcie głowne: ALEXANDRE LALLEMAND/unsplash.com
