Artykuł sponsorowany
Odczynniki to pojęcie, które poznaje się już w szkole podstawowej na lekcji przyrody. W tamtym okresie przykładami odczynników są jednak substancje, takie jak sok z czerwonej kapusty, buraka lub czarnych jagód. W laboratoriach odczynniki to dużo bardziej skomplikowany i szeroki temat, który warto rozumieć. Przekonaj się, czym są odczynniki laboratoryjne, jak działają i gdzie znajdują zastosowanie.
Odczynnik to termin ogólny, którego używa się do określania pojedynczych związków chemicznych, ich mieszanin lub roztworów, mających swoje zastosowanie w pracy laboratoryjnej. Są one dokładnie odmierzane i przygotowywane, ponieważ tylko odpowiednie stężenie zapewnia skuteczność, a ich właściwe wykorzystanie może wspomóc pracę laboratoryjną. Odczynniki cechują się określoną czystością substancji i ściśle przestrzeganym okresem trwałości, po którym nie zapewniają już prawidłowego działania. Te substancje muszą być przechowywane w odpowiednich opakowaniach i warunkach, aby nie utracić swoich cennych właściwości. Większość z nich powinna być przetrzymywana w dobrze wentylowanych, suchych miejscach, w ciemnych lub nieprzezroczystych pojemnikach, z dala od bezpośredniego źródła światła. Niektóre odczynniki mogą jednak z różnych względów wymagać specjalnych warunków.
Odczynniki chemiczne są najczęściej stosowane w różnego rodzaju pracach laboratoryjnych, analizach chemicznych, w rozmaitych preparatach, ale także w produkcji innych substancji. Charakterystyka zastosowania danej substancji w procesach oraz skala badania determinuje ilości odczynnika, jakiej należy użyć, a także jego rodzaj. Nie ma jednego przepisu na zastosowanie danego preparatu, wszystko należy zawsze dostosowywać indywidualnie do prowadzonego badania, ponieważ wartości uniwersalne nie istnieją. Odczynniki są ważną częścią pracy nad nowymi preparatami farmaceutycznymi oraz ich testowania. Są też istotne przy produkcji tworzyw sztucznych, żywności, a także przy wykrywaniu zanieczyszczeń w produktach.
Używane w laboratoriach odczynniki mogą służyć do analiz jakościowych, ale również do bardziej złożonych eksperymentów i badań. W przemyśle wyróżnia się kilka przykładowych odczynników, na przykład odczynnik Czugajewa, który stosuje się do wykrywania szeregu metali, np. niklu, platyny, rodu, ołowiu, miedzi czy żelaza. Jest to substancja bardzo czuła na te metale, dlatego wystarczy już mała ilość tego preparatu, by wykryć ich obecność. Z kolei odczynnik Fehlinga stosuje się do jakościowego oznaczania aldehydów. Odczynnik Lucasa stosowany jest do odróżnienia alkoholi trzeciorzędowych, a Marquisa – do wykrywania alkaloidów zawierających azot i mających odczyn alkaliczny.
Większość odczynników wskazuje na obecność danej substancji, którą ma wykrywać, przez zmianę koloru. Wyżej wspomniane odczynniki, jakie można znaleźć w kuchennej szafce, również działają na tej zasadzie. Domowymi sposobami najczęściej można zbadać pH danej substancji i określić, czy jest ono kwaśne czy zasadowe. Na przykład sok z czerwonej kapusty w środowisku kwaśnym zmieni barwę z fioletowej na jasnoczerwoną, z kolei w roztworze zasadowym stanie się zielony. Jest to bezpieczny eksperyment, który można przeprowadzić w domowych warunkach.
Zdjęcie główne: pexels.com/Polina Tankilevitch
