Artykuł sponsorowany
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Kiedy wsiadamy do tramwaju, zwracamy uwagę na ogólny wystrój wnętrza to, z jakich materiałów jest wykonane lub czy jest dostęp do sieci Wi-Fi. Natomiast nieliczni mają świadomość, że to, co najistotniejsze znajduje się pod ich stopami. A konkretnie chodzi o obręcze tramwajowe, które cały czas utrzymują kontakt z szynami torów i to one w głównej mierze odpowiadają za nasze bezpieczeństwo podczas jazdy.
Koła tramwajowe razem z osią tworzą zestaw kołowy tramwaju. Rozróżniamy dwa typy kół tramwajowych, koła obręczowe i koła monoblokowe. Koła obręczowe zbudowane są z koła bosego (piasty) i obręczy tramwajowej. Natomiast koła monoblokowe (bezobręczowe) są konstrukcją jednolitą tzn. poszczególne części składowe, z których składa się koło obręczowe, tworzą swoisty monolit, w którym brak połączeń wewnętrznych.
Ciekawostka: Koła tramwajowe od niedawna nie posiadają pierścienia zaciskowego, który miał za zadanie dodatkowo zabezpieczać koła.
Koła tramwajowe powstają poprzez nabicie na koła bose stalowych obręczy tramwajowych. Proces ten odbywa się przy użyciu techniki rezystencji prądu elektrycznego. Poprzez podgrzanie obręczy tramwajowej do temperatury ponad 250° Celsjusza, uzyskujemy efekt rozkurczenia stali, dzięki czemu obręcze tramwajowe mogą być osadzone na piaście.
Gdy całość ostygnie, a obręcz powróci do swych pierwotnych rozmiarów, zaciskając się wokół koła bosego, proces obręczowania ulega zakończeniu. Jest to tzw. mocowanie skurczowe. Dzięki zastosowaniu wspomnianej metody uzyskujemy wysokiej jakości produkt, który bardzo trudno rozwarstwić.
Na bieżnię koła składa się powierzchnia toczona oraz obrzeże. Odpowiedzialne są one za właściwe przenoszenie obciążeń, a także zabezpieczenie przed ześlizgnięciem się zestawu kołowego z toru w trakcie jazdy tramwajem. Jeżeli dojdzie do zaburzeń parametrów powiązanych z niewłaściwym rozłożeniem obciążeń, może dojść do wykolejenia taboru.
Profil jezdny kół powinien również mieć odpowiedni stożkowy kształt. Dzięki któremu ograniczamy zużycie bieżni kół poprzez zniwelowanie naprężeń wywołanych różnicą prędkości kół stykających się z szynami podczas jazdy po łukach.
W związku z dużą eksploatacją obręcze tramwajowe narażone są na liczne uszkodzenia. Dla poprawy ich kondycji przeprowadza się liczne naprawy regeneracyjne. Jedną z nich jest reprofilacja kół. Proces ten polega na obróbce profilu koła poprzez pozbycie się zużytej powierzchni za pomocą specjalnej tokarki.
Kolejną metodą jest hartowanie. Polega na nagrzaniu stali do odpowiedniej temperatury, a następnie schłodzeniu jej. Zabieg ten ma na celu zwiększyć wytrzymałość materiału a tym samym przedłużyć jego żywotność. Należy tutaj nadmienić, iż koła tramwajowe powinny być wykonane z miększego materiału niż szyny, aby ograniczyć ich zużycie i częstotliwość wymian.
Napawanie to po prostu wypełnianie ubytków znajdujących się na powierzchni koła warstwą roztopionego metalu, poprzez stosowanie metod spawalniczych. Uzyskuje się w ten sposób lepszą trwałość zużytych kół.
Aby zwiększyć komfort jazdy oraz zredukować hałas, który generują poruszające się tramwaje, zastosowano rozwiązanie polegające na instalacji dodatkowych filtrów mechanicznych. Znajdują się kolejno pomiędzy zestawem kołowym i ramą wózka, a drugi pomiędzy ramą wózka i nadwoziem. Koła, a więc i obręcze tramwajowe, to dodatkowe elementy elastyczne.
Koła tramwajowe wchodzą w skład elektrycznego obwodu głównego. Uczestniczą w powrocie prądu stałego do szyn, skąd jest dalej odprowadzony do podstacji trakcyjnej. Wspomniane wyżej elementy gumowe stanowią izolację dla przepływu prądów powrotnych. Dlatego stosowane są specjalne łączniki, które przekazują prąd do szyn, omijając części elastyczne.
Niepozorne obręcze tramwajowe wywierają ogromny wpływ na otaczającą nas przestrzeń. To dzięki nim pasażerowie doznają większego komfortu w trakcie jazdy tramwajem, mieszkańcy odczuwają mniejszy hałas i drgania, uczestnicy ruchu drogowego mogą liczyć na bardziej płynną jazdę a zarządcy dróg, znacząco obniżą koszty eksploatacji taboru.
Zdjęcia: materiał Klienta.
